فشار خون چیست ؟

برای این که خون در سرخرگ های بدن جاری شود و مواد غذایی را به اعضای مختلف بدن برساند، نیاز به نیرویی دارد که خون را به گردش درآورد. این نیرو در اثر پمپ قلب ایجاد می شود و فشاری از طریق خون بر سطح داخلی سرخرگ های بدن وارد می آورد که به آن《فشارخون》 می گویند. اما وقتی می گوییم کسی فشارخون دارد منظورمان این است که این فرد مبتلا به فشار خون بالاست.

فشار خون بالا

فشارخون بالا را قاتل خاموش نیز می نامند، زیرا بیشترین علامت آن بی علامتی است به این معنا که بی سر و صدا پیشرفت می کند و در صورتی که کنترل نشود عوارض زیادی شامل سکته مغزی، نارسایی قلبی، نارسایی کلیوی، آسیب چشم و …ایجاد می کند.

میزان فشار خون

میزان فشارخون ، اندازه گیری نیرویی است که خون به دیواره شریان ها وارد می کند. از آنجا که پمپ کردن خون توسط قلب به داخل شریان ها نبض دار است، فشار خون بین دو سطح حداکثر یا ماکزیمم و حداقل  یا مینیمم در نوسان است.

طبقه بندی فشارخون

طبقه بندی فشار خون

فشارخون طبیعی

در یک فرد سالم بالغ فشارخون ماکزیمم درحال استراحت کمتر از ۱۲۰ میلی متر جیوه و فشار خون مینیمم کمتر از ۸۰ میلی متر جیوه است.

فشارخون مقدماتی

منظور فشار خونی است که فشار ماکزیمم بین ۱۲۰ تا ۱۳۹و فشار خون مینیمم بین ۸۰ تا ۸۹ میلی متر جیوه باشد.

فشارخون بالا

منظور زمانی است که فشارخون ماکزیمم بیشتر یا مساوی ۱۴۹ و فشارخون مینیمم مساوی یا بیشتر از ۹۰ میلی متر جیوه باشد.

چرا فشار خون بالا می رود؟

در بیش از۹۰ درصد موارد ابتلا به فشار خون، هیچ علت مشخصی برای ابتلا به فشار خون وجود ندارد. این نوع فشار خون ، فشار خون اولیه نام دارد. ۱۰-۵ درصد موارد فشارخون بالا، فشار خون ثانویه است که معمولا مشکل از یک بیماری زمینه ای مثل بیماری های کلیوی، تومورهای غده فوق کلیه، اختلالات هورمونی و بیماری های مادرزادی قلب و مصرف بعضی داروها می باشد.

دلایل فشار خون بالا

عوامل خطرساز فشار خون بالا چیست؟

عوامل زیر می تواند در افزایش فشار خون موثر باشند شامل:

با افزایش سن، خطر بروز فشارخون بیشتر می شود.

افزایش فشار خون در اوایل میانسالی در بین مردان بیشتر از زنان است ولی مس از آن، این اختلاف کاهش می یابد و کم کم با هم برابر می شود. زنان بعد از یائسگی بیشتر در معرض این بیماری هستند.

در صورت ابتلای یک یا چند نفر از اعضای خانواده به فشار خون بالا، احتمال ابتلای فرد به فشار خون بالا بیشتر خواهد بود.

با افزایش وزن احتمال ابتلا به افزایش فشار خون بیشتر خواهد بود.

تاثیر چاقی در فشار خون

برای آگاهی بیشتر بهترین و موثرترین روش لاغری را مطالعه کنید.

کم تحرکی باعث افزایش تعداد ضربان قلب  می شود و در نتیجه انقباضات قلبی شدیدتر می شود و نهایتا فشار خون بالا می رود.

مواد شیمیایی داخل این مواد به دیواره شریان ها آسیب می زند و فشار خون بیشتر می شود.

مصرف چربی بالا، نمک زیاد و پتاسیم کم باعث افزایش فشار خون می شود.

رژیم غذایی نامناسب

استرس باعث افزایش موقت اما شدید فشار می شود.

ابتلا به بیماریهایی مثل دیابت، بیماری های کلیوی، نقرس و…بارداری، مصرف

برای آگاهی بیشتر از تاثیر فشار خون در دوران بارداری مقاله راهنمای کامل مراقبت های بارداری را مطالعه کنید.

قرص های ضدبارداری و سایر عوامل هورمونی ، وقفه تنفسی حین خواب می تواند احتمال بروز فشار خون را بالا ببرد.

خرید گن لاغری 

تب گیر، نمایندگی فروش گن فاجات Fajate کلمبیا مرکز خرید انواع گن بعد از عمل جراحی زیبایی و لاغری با گارانتی اصالت کالا

علائم فشارخون بالا

بیشترین علامت فشار خون بالا بی علامتی است. تنها در بعضی موارد فشار خون با علائمی مانند سردرد در ناحیه پس سر، بخصوص سر دردهای صبحگاهی، سرگیجه و تهوع، تاری دید، خون دماغ، طپش قلب، خستگی زودرس، تنگی نفس شبانه و یا تنگی نفس هنگام فعالیت، درد قفسه سینه همراه است.

برای پیشگیری و کنترل فشار خون بالا چه اقداماتی موثر است؟

مهمترین کاری که می تواند در پیشگیری و کنترل فشار خون بالا تاثیر گذار باشد، تغییر شیوه زندگی است.

۱.غذای سالم بخورید.

در برنامه های غذایی خود از میوه ها، سبزیجات ، حبوبات و غلات سبوس دار و لبنیات کم چرب استفاده کنید.

مواد غذایی دارای پتاسیم بالا مانند کشمش، زردآلو، سویا، سبوس گندم و غلات سبوس دار، گوجه فرنگی، اسفناج، قارچ، موز، طالبی و پرتقال را در برنامه غذایی خود بگنجانید.

از مصرف غذاهای حاوی چربی های اشباع شده مانند کره، روغن جامد، دنبه، چربی های حیوانی پرهیز کنید.

پیشگیری از فشار خون

۲.نمک را در غذای خود کم کنید.

میزان  نمک مورد نیاز روزانه برای افراد سالم کمتر از ۵ گرم ( یک قاشق چایخوری )  برای افراد بالای ۵۰ سال و افراد بیمار کمتر از ۳ گرم است. سعی کنید نمکدان را از سفره غذا حذف کنید و در طبخ روزانه نمک را کم کنید.

توجه داشته باشید که نمک مصرف شده هنگام پخت غذا یا صرف غذا،  نمک مصرف شده در غذاهای فرآوری شده مانند انواع سوسیس و کالباس ها، پنیرها، بیسکویت ها و نان ها از منابع مهم مصرف روزانه نمک هستند.

۳. وزن خود را در حدود وزن طبیعی  نگهدارید.

جهت کاهش وزن یا برطرف کردن چاقی با کارشناسان تغذیه مشورت کنید.

برای آگاهی بیشتر ۱۴ راه کاهش وزن بدون ورزش و رژیم غذایی را مطالعه کنید.

۴.فعالیت بدنی خود را افزایش دهید.

انجام حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی منظم و با شدت متوسط به صورتی که باعث عرق کردن و افزایش ضربان قلب و تنفس شود را جزء برنامه روزانه خود قرار دهید.

در صورتی که فشارخون شما کنترل نیست یا عارضه ناشی از فشارخون بالا دارید، قبل از شروع فعالیت بدنی با پزشک خود مشورت کنید و از فعالیت هایی که همراه با زور زدن زیاد هستند اجتناب کنید.

افزایش فعالیت بدنی

۵.دخانیات را ترک کنید.

نه تنها افرادی که دخانیات مصرف می کنند بلکه افرادی هم که در معرض دود دخانیات قرار می گیرند نیز در خطر ابتلا به افزایش فشارخون قرار می گیرند . بنابراین باید به سلامتی خود اهمیت دهید.

۶.استرس را مدیریت کنید.

تا جائی که می توانید عوامل استرس زا را کاهش دهید. روشهای آرام سازی یا مراقبه، تنفس های عمیق، خواب کافی و فعالیت بدنی منظم می تواند بسیار موثر باشند.

۷. فشارخون را به طور دوره ای کنترل کنید.

اگر فشار خون بالا ندارید ، از سن ۳۰ تا ۴۰ سالگی هر دوسال یکبار، فشار خونتان را اندازه گیری کنید و در صورتی که در مرز فشار خون بالا هستید ضمن رعایت رژیم غذایی و فعالیت بدنی، در هر ویزیت پزشک و حداکثر سالانه فشار خون خود را کنترل کنید.

اندازه گیری فشارخون

بهترین راه تشخیص و شناسایی فشارخون بالا، اندازه گیری منظم فشارخون است. اگر فشارخون بالا به موقع شناسایی شود و درمان شود، می توان از عوارض آن پیشگیری کرد. برای بررسی اثربخشی درمان در بیماران، اندازه گیری فشار خون لازم است.

دستگاه های اندازه گیری فشار خون

دستگاه اندازه گیری فشارخون ، فشارسنج نامیده می شود. این دستگاه ها انواع مختلفی شامل جیوه ای، عقربه ای و خودکار یا دیجیتال دارند. در استفاده از نوع جیوه ای و عقربه ای به گوشی پزشکی نیاز است.

دستگاه های اندازه گیری خودکار، به شرط تنظیم به موقع توسط افراد ماهر، بسیار دقیق است و می توان برای خودپایشی و اندازه گیری فشارخون توسط خود فرد با اطمینان از آن استفاده کرد. استفاده از این دستگاه ها بسیار راحت است و نیاز به شرکت در دوره های خاص آموزش ندارد.

در صورتی که نیاز است به طور منظم فشارخون کنترل گردد، بهتر است از یک دستگاه فشارسنج  ثابت استفاده گردد و بهتر است هر روز در یک زمان مشخص این کار انجام گردد..

شرایط مناسب جهت اندازه گیری فشارخون

۱. حداقل نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشارخون نباید قهوه، چای، سیگار یا هرگونه دخانیات، غذاهای سنگین یا نوشیدنی های انرژی زا مصرف گردد.

۲. فرد نباید مدت طولانی ناشتا باشد.

۳. فعالیت سنگین نداشته باشد ( فشارخون در حالت استراحت یا ۵ دقیقه پس از فعالیت بدنی شدید، بالارفتن از پله، بیدار شدن از خواب، اندازه گیری گردد )

۴. قبل از اندازه گیری فشار خون ، مثانه خالی باشد.

۵. همیشه فشارخون را در یک وضعیت نشسته یا دراز کشیده و از یک دست مشخص و ترجیحا از دست راست اندازه گیری گردد.

اندازه گیری فشار خون

۶. در حین اندازه گیری فشار خون ، فرد باید ساکت و بی حرکت باشد.

۷. از خم کردن و مشت کردن دست هنگام اندازه گیری فشارخون ، خودداری گردد.

۸. اتاقی که در آن فشارخون فرد اندازه گیری می شود آرام و ساکت و دمای مناسبی داشته باشد‌.

۹. آستین لباس باید نازک و به اندازه کافی گشاد باشد تا بر روی بازو فشار نیاورد.

۱۰. بازوبند فشارسنج باید مطابق با جثه فرد باشد.

۱۱. اگر فرد داروی فشارخون مصرف می کند، بهتر است فشار خون را در حالت ادراز کشیده نیز اندازه  گیری کند.

۱۲. در افراد مسن فشارخون از هر دو دست گرفته شود و اگر فشارخون متفاوت بود باید مقدار فشاری که بالاتر است را در نظر گرفت‌.

۱۳. برای اطمینان از عملکرد درست دستگاه فشارسنج، باید هر ۶ ماه یک بار آن را تنظیم کرد.

شرایط مناسب اندازه گیری فشارخون در حالت نشسته

۱. کف پاها بر روی زمین یا یک سطح محکم قرار داده شود.

۲. فرد آرام و راحت بنشیند و پشت خود را تکیه دهد‌.

۳. بازوی فرد هم سطح قلب باشد و آویزان نباشد.

شرایط مناسب اندازه گیری فشارخون در حالت خوابیده

بازو در سطح قلب باشد و تکیه گاه مناسبی داشته باشد‌( بهتر است یک  بالش کوچک زیر بازو قرار گیرد تا هم سطح قلب شود )

فشارخون در بارداری

بالا بودن فشار خون از هفته ۲۰ بارداری به بعد در صورتی که با علایم دیگری همراه نباشد می تواند علایم فشار خون حاملگی باشد. کنترل نکردن فشار خون در دوران بارداری می تواند عوارض جبران ناپذیری برای مادر و جنین داشته باشد. فشار خون بالا دارای مقادیری حدود ۱۴۰ روی ۹۰ می باشد. فشار خون در دوران حاملگی به دلیل عواملی مانند چاقی و اضافه وزن در دوران بارداری , بارداری در سنین بالاتر از ۴۰ سالگی , دیابت یا بیماری نارسایی کلیوی و سابقه خانوادگی بیماری فشار خون بالا و یا پره اکلامپسی می باشد.

در دوران حاملگی هرچه فشار خون بالاتر باشد و در هفته های اول بارداری اتفاق بیفتد عوارض خطرناک تری برای مادر و جنین خواهد داشت. مادرانی که به فشار خون دوران بارداری مبتلا می شوند احتمال بیماری پره اکلامپسی یا مسمویت حاملگی در آنها بیشتر است.

ابتلا به فشار خون حاملگی می تواند بر رشد جنین در رحم , زایمان زودرس و یا حتی مرگ جنین تاثیر گذار باشد. بنابراین در صورت داشتن علایمی مانند سردرد , حالت تهوع , حساسیت به لمس , تغییر در بینایی , لکه بینی و در رحم بهتر است هرچه زودتر به پزشک خود مراجعه کنید.

کنترل فشار خون در دوران بارداری

بسیاری از پزشکان برای کنترل فشار خون در دوران بارداری دارو تجویز می کنند. مصرف داروهای آسپرین با دوز پایین یکی از داروهایی است که توسط پزشک تجویز می شود. البته توجه داشته باشید که بدون مشورت با پزشک هیچ دارویی را سرخود مصرف نکنید به دلیل اینکه می تواند عوارض جانبی برای مادر و جنین داشته باشد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *